Er was een grote variatie in typen stoomlocomotieven. Dit had twee oorzaken:
- Iedere spoorwegmaatschappij wilde zijn eigen ontwerp hebben;
- Door de constante vraag naar zwaardere en snellere treinen moesten de locomotiefontwerpers steeds hun producten vergroten en verbeteren;
- Er bestonden geen afspraken over een internationaal ontwerp.
Stoomlocomotieven kunnen ondergebracht worden in 6 basisgroepen op basis van de uit te voeren taken:
- Industrie;
- Vracht;
- Expressevervoer van passagiers;
- Rangeren;
- Provinciaal vervoer;
- Landelijk gemengd vervoer.
De industrielocomotief werd gebruikt in kolenmijnen, steengroeven, gieterijen, scheepswerven, cokesfabrieken, krachtcentrales en andere grote fabrieken. Deze werden zelden of nooit waargenomen, omdat ze niet over de reguliere spoorlijnen reden. Deze locomotief is 2 eeuwen in gebruik geweest en was de voorloper van de stoomlocomotief. Er rijden nog stoomlocomotieven in India en China met soms snelheden van 210 kilometer per uur, op een tijdschema van 1,6 kilometer per minuut. Het spoorwegnetwerk in India stamt grotendeels uit de tijd van de Britse overheersing.